3239 6 vaandels voor gashouder, r.-k. geestelijken, lijkkist

[Arnold Tak]

belijnde ongelopen fotokaart
achterop in potlood: Nederl. R.K. Bond voor overheidspersoneel St. Paulus
zelf heb ik deze tekst op de kaart niet kunnen terugvinden

[Ingrid]

Deze foto blijft intrigeren, want het plaatje is niet eenduidig. Gaat het wel om een begrafenis, zoals Arnold meent?

Toegegeven, het sobere processiekruis wijst op iets sombers, evenals de omfloerste vaandels en vaandelkruisen, maar niet alle vaandels zijn omfloerst. Het is winter, dus mogelijk adventstijd. Zijn de vaandels uit de kerk omfloerst vanwege de Advent en is de afdekking gewoon een uiting van het kerkelijk jaar? Of zijn ze vanwege een begrafenis bedekt (en de burgerlijke vaandels niet)?

De 'kist' kan in mijn optiek ook een gewijd reisaltaar zijn, de (twaalf) kruisjes op de randen lijken daarop te wijzen. Maar misschien was begraven in een dergelijke kist ergens in Nederland gebruik?

De drie geestelijken (een met kapmantel en twee in kazuifel) dragen alle drie een bonnet en hebben dus mogelijk ook allen de waardigheid van pastoor. Van kapelaans zou ik verwachten dat zij een platte hoed zouden dragen. Maar die religieuze dracht is aan verandering onderhevig geweest en ik zou er dus geen eed op durven doen dat deze geestelijken NIET tot een en dezelfde parochie behoren.

De stoet (met op de achtergrond 'het gewone volk') omvat bijna uitsluitend mannen, hetgeen weer kan wijzen op een begrafenis. Maar ook bij een wijding van een fabriek zouden alleen de directeursvrouwen aanwezig zijn, dus ook hier hebben we geen uitsluitsel. En horen de heren met hoge hoed bij een begrafenisonderneming, of bij het publiek?

Duidelijk is, dat hier een belangrijke gebeurtenis plaats vindt, hetzij een begrafenis van een in kerkelijke en burgerlijke kringen vooraanstaand persoon (vanwege de vele kerkelijke én verenigingsvaandels), hetzij de inzegening van een fabrieksgebouw (waarbij religieuze broederschappen en wereldlijke verenigingen, zoals bv. 'de ambtenarenbond') aanwezig zijn.

De ultieme vraag is dus: Waar in Nederland bevond zich een kerkhof of begraafplaats vlak naast een gashouder, of werd bij een gashouder een fabriek ingezegend? Kan een detailfoto van de vaandels uiterst links en rechts misschien iets opleveren? En herkent iemand de bebouwing in de achtergrond?

[Paul]

De R.K. Bond van Overheidspersoneel Sint Paulus ontstond in 1914, uit de R.K. Gemeente-Werkliedenbond St. Paulus. Hier een overzicht van de afdelingen van St. Paulus:
http://socialhistory.org/research/data/ ... lang=nl_nl

Indien de tank inderdaad een gashouder of gasklok is, dan is rechts ervan een lege waarneembaar (laag bij de grond): bufferopslag van het geproduceerde gas van een gasfabriek.
http://www.dbnl.org/tekst/lint011gesc03 ... 1_0007.php

Een overzicht met gasfabrieken vond ik hier:
http://www.zoekplaatjes.nl/1050/gasfabrieken.pdf

Uiterst rechts en in het midden: een hoek van het dak van een hoge lijkkoets?

Opvallend ook de afstand van de groep mensen op de achtergrond.
Worden beide groepen, gescheiden door water?

Het lijkt me een begrafenis maar ik kan me niet voorstellen, dat de aanwezigen om het open graf staan gegroepeerd. Immers de mensen zouden daarmee op graven van anderen staan.

[Ingrid]

Het is inderdaad een begrafenis, zoals Arnold al veronderstelde. Ik heb inmiddels uit de jaren 1930 heel wat lijkkisten gezien met dit soort kruisjes. Die werden gebruikt tot in 1985 toe. Het niet eerder door mij opgemerkte kruis op het deksel onderstreept de aard van de kist.

De gashouder blijft een mysterie. Misschien moeten we deze begraafplaats zoeken in de Mijnstreek, waar de industrie wel heel dicht bij de bebouwde kom kwam (bv. kerkhof te Geleen). In Dordrecht stond de gashouder direct achter de Nieuwe of St.-Nicolaaskerk, bij het kerkhof, dus dat kan ook. Ik weet niet of we deze twee plaatsen nu moeten uitsluiten, ik heb te weinig materiaal gezien.

[Paul]

Het lijken mij de schroefgashouders aan de As(ch)vest te Delft.
Daarmee moet dit zp gemaakt zijn na 1927.
De begraafplaats is aan de overzijde, langs de Schie aan de Kanaalweg.

Zie ook hier:
http://www.zoekplaatjes.nl/index_home.h ... 1068A.html
http://www.inoudeansichten.nl/zoekplaat ... gasfabriek

Gezien de compositie, vraag ik me af van wie dan deze begrafenis is.

[Arnold Tak]

naar aanleiding van een mail van mij naar het Archief van Delft:

Beste Arnold,
Ik heb voor je gezocht en vond een foto vanuit vrijwel dezefde locatie gefotografeerd, in 1927 met als bijschrift:
Schroefgashouder aan de Asvest met rechts het administratiegebouw van het gasbedrijf. Gezien naar het westen. (inv nr 36212)

Met hartelijke groet,
Annika Hendriksen
conservator Beeld en Geluid Archief Delft

zij zal morgen een bewijsopname naar me mailen

[Paul]

Vooruitlopend op de reactie van mevrouw Hendriksen, alvast een paar plaatjes:

http://delft.kijkt.nl/homepage/show/1371562.jpg
http://delft.kijkt.nl/homepage/show/1371563.jpg

[Arnold Tak]

bewijsopname, aangeleverd door Annika Hendriksen, conservator Beeld en Geluid Archief Delft

[Arnold Tak]

Paul, je maakt me heel gelukkig met je oplossing. Een mooie aanwinst voor mijn themaverzameling gasfabrieken. Ingrid dank ik hartelijk voor haar bijdrage en het geven van een aanzet tot de oplossing. Annika van het Stadsarchief Delft ben ik erkentelijk voor haar supersnelle reactie en het leveren van een mooie bewijsopname.

[Ingrid]

De Rooms-Katholieke Begraafplaats Kanaalweg was in gebruik van 1929-1969, maar ook na die datum hadden er begrafenissen plaats, namelijk wanneer iemand werd bijgezet in een familiegraf. Op Delpher zijn ruim honderd vermeldingen te vinden (zoeken op begrafenis prox Kanaalweg), maar dat vergt nog een hoop werk.