Zoekplaatjes door Arnold Tak

Dat we hier te doen hebben met alkoofwoningen is buiten kijf. Zie ook het interessante artikel in de link.
In Rotterdam waren talloze alkoofwoningen zonder buitenruimte (balkon, loggia, veranda, dakterras) Of de Woningwet van 1901 en de daarmee samenhangende gemeentelijke bouwverordening deze buitenruimten verplicht stelden heb ik in de gauwigheid niet kunnen achterhalen. Wel weet ik dat soms al gauw, soms veel later, zulke buitenruimten zijn aangebouwd. Bijvoorbeeld bij Crooswijksestraat 129 (bouwjaar 1890) werden in hetzelfde jaar nog houten veranda’s aan de achterzijde gemaakt. Al deze veranda’s zijn aangebouwd, d.w.z. zijn niet inpandig. Dit geldt ook voor de veranda’s uiterst links op het zp.
Ik ben nagegaan of deze foto kan zijn gemaakt op het Exercitieveld (Schuttersveld) in Crooswijk, waarbij we de achterzijde van de huizen aan de Crooswijksestraat zien. Hiervoor zie ik uiteindelijk geen mogelijkheid.
De buitenruimten op het zoekplaatje lijken mij origineel vanaf de stichting.
Ik zie hier geen dijklichaam of kade. De meisjes op de voorgrond zitten wel zo’n halve meter lager, dan de stahoogte van de jongens, die m.i. gelijk is het straatniveau.

De link bedoeld bij mijn vorige reactie is:
http://www.rotterdamwoont.nl/images/upl ... c91ad4.pdf.

Dank voor de link, Martin, nooit eerder gehoord van alkoofwoningen, maar ik herken ze wel...

Ja, ik herken ze ook maar dan als een voor-tussen-achter woning. Alkoof betekent tussen.
Uit het artikel van Martin blijkt dat alkoofwoningen behalve in eerdere opsomming, zelfs in Kralingen voorkomen en werden gebouwd tot 1937.
In relatie tot het zp viel me vooral op, in welke perioden tweelaags-alkoofwoningen werden gebouwd.

In Rotterdam zijn en waren er samenhangend met waterwegen vele waterkeringen zoals dijken en wallen.
Wellicht minder spectaculair maar toch van belang als orientatiepunt bij het oplossen van zp's.
Voorbeelden van een
- volstrekt verdwenen dijk; Oudedijk, 's Gravendijkwal.
- vrijwel verdwenen dijk c.q. resterend niveauverschil; Waaldijk, Beijerlands(ch)elaan/ex-Groene (Hille-)dijk, Katendrechts(ch)elagedijk
- verdwenen en opnieuw aangelegde dijk; (Brede) Hilledijk.
- nieuwe dijk; Briels(ch)elaan.
Er is echter immer een causaal verband met woningbouw of dijkverzwaring.

Het woord "dijk" of "wal" hoeft niet (meer) in de naam van een straat voor te komen;
Dordts(ch)estraatweg, Charlois(ch)e Hoogedijk nu Schulpweg/Zuidhoek, Vasteland.
Straat- of wijknamen met het woord "dijk" zonder dat het zelf, een dijk betrof of betreft;
Dijkstraat, Tuss(ch)endijken.

Dijken en wallen zijn orientatiepunten, handig voor het localiseren van zp's.
Vergelijkbaar met orientatiepunten in het kenniscentrum zoekplaatjes; lantaarnpalen, straatkolken.
Veel ook voor de toekomstige speurders zeer waardevolle informatie maar jammergenoeg verre van volledig.
Persoonlijk mis ik daar; waterweg-, bouwkundig gerelateerde orientatiepunten,"hoog"spanningsmasten, telefoon-telegraaf masten, hydranten, spoorwijdtes, (kerk-)torens etc.
Het lijkt me cruciaal kennis en informatie centraal; te verzamelen, uit te breiden, te controleren, te bundelen en te publiceren.

Teneinde een zp. efficient op te lossen heb ik zelf tenminste 1 orientatiepunt nodig, liefst meer.
Wat mij betreft dus wel de (Brede) Hilledijk op pg. SAR I-153-8, maart 1910, rechtsonderin.
Verder vond ik 1975-1179-11B, uit 1923 eveneens rechtsonderin, waaruit blijkt dat er driftig gebouwd is in de Afrikaanderwijk.
Opvallend is echter het ontbreken van de eerder door mij gesuggereerde Putsepleinkerk.
Maar inderdaad niet de omgeving van het Schuttersveld (Excercitieterrein) zie pg. SAR I-127-5, 1903 (hooguit een dijk langs de Boezem).

Enfin, allemaal een heel smalle basis, voor een efficiente localisering van dit zp.


bronnen:
http://collecties.stadsarchief.rotterda ... =196174941
http://www.rotterdamwoont.nl/items/view/28/image:3

Voor de leut : de eerste marathon van Rotterdam begon en eindigde op dit Schuttersveld.
https://stuyfssportverhalen.wordpress.c ... rotterdam/

Er is nog iets heel opmerkelijks. Het huizenpaar op de voorgrond links heeft kruisvensters die in Rotterdam niet gebruikelijk waren. Zij hebben geen bovenlichten en zijn dus waarschijnlijk ook geen schuiframen. Ik heb van zulke kruisvensters nooit voorbeelden in Rotterdam gezien. Wie wel?