4801 strandopname Zandvoort, vraag over 'fotografie'

[Arnold Tak]

van de week kreeg ik deze pbk in handen en er viel mij iets op waar ik graag meer van zou willen weten
het is een gelopen kaart, gestempeld 1908
Uitg. Saaf's Boekhandel, Zandvoort.
zoals heel misschien bekend heb ik ooit de tekst geleverd voor een boek over het Nederlandse strandleven langs de Noorzeekust
vandaar dat ik altijd net even anders naar dit soort kaarten kijk
het viel me op dat er rechts op het houten huisje FOTOGRAFIE staat met eronder een naam
wat het nog verrassender maakt is, dat links op de schutting ook -volgens mij- fotografie staat
wie brengt hier licht in de duisternis?

[Hans de Haas]

Vroeger waren er plaatsen waar een decor stond en men zich voor dat decor kon laten fotograferen. De foto werd direct ontwikkeld en zo kwam men thuis met foto van een bijzondere gebeurtenis. Dit is speculatie, maar ik neem aan dat het hier klopt.

[Ingrid]

Ik denk dat Hans gelijk heeft, al heb ik niet direct een ondersteunend bewijsstuk.

[Hans de Haas]

Ik ben ook op zoek geweest naar bewijs, heb dat niet gevonden, maar wel een site met heel veel foto's van het Zandvoortse strand. Ik weet nog dat heel vroeger een dergelijke tent heeft gestaan op de Grote Markt in Den Haag. Daar werd gefotografeerd met een platen camera. Daar ging geen filmplaat in, maar gewoon fotopapier. Ik heb er nog bij staan te kijken hoe dat ging. Op dat papier werd de foto gemaakt, daarna ging dat in een bad met ontwikkelaar waarbij de fotograaf met een kijker kon zien hoe het resultaat was. Dan werd de foto uit het bad genomen en in een frame geplaatst dat voor de camera was bevestigd. Dan werd van deze plaat weer een foto gemaakt en zo ontstond een positief wat een uur na de opname afgehaald kon worden. Ik neem aan dat deze procedure ook hier op het strand van toepassing is. Mogelijk is deze informatie nuttig.

Groetjes Hans.

[Ingrid]

De beschreven methodiek verwijst waarschijnlijk naar het toen populaire gaslichtpapier, dat bij lamp- of daglicht ontwikkeld kon worden.

[Ingrid]

'Wie brengt licht in de duisternis?'
Geen simpele vraag. Op de prentbriefkaart zijn twee 'tenten' te zien die strandfotografie beoefenen. Maar zoals Hans de Haas al opmerkte, was deze negotie tamelijk wijd verbreid. Het is frappant dat op tal van websites over 'oud' Noordwijk en op veilingsites als Delcampe etc. deze specifieke prentbriefkaart niet te vinden is. Enerzijds wil ik niet stellig beweren dat ik alle websites die zich bezighouden met 'oud' Noordwijk (en dat zijn er nogal wat) heb gezien, maar anderzijds verbaast mij de relatieve zeldzaamheid van deze kaart niet. Fotografen van honderd jaar geleden schijnen zelden te hebben beseft dat hun ambacht als zodanig interessant was en de moeite van het vastleggen waard. Een prentbriefkaart waarop hun bezigheden werden vastgelegd, zal weinig verspreid zijn geweest. Badkoetsjes, pony's, ezeltjes en strandstoelen waren aantrekkelijker als 'plaatje'.

Na ampel beraad ben ik van mening dat hier mogelijk een Noordwijkse situatie is weergegeven. Men kan zich verwonderen over twéé fotografen op een relatief klein stukje strand, maar bedenk dat dit een vechtmarkt was. Wie zich het aantrekkelijkst afficheerde, kreeg de meeste klanten. En wat iemand aantrekkelijk vond, was natuurlijk van legio omstandigheden afhankelijk (mis en scène, ontwikkelsnelheid, prijs etc.). Aardig is dat momenteel op internet een foto te vinden is die in 1925 gemaakt werd door de Noordwijkse fotograaf C. Marijt. https://hetnoordwijkblog.wordpress.com/ ... 36-rudloff. De mise en scène is een krappe tent waarin een Duitse dame met (waarschijnlijk) twee zoontjes is gefotografeerd in een strand-achtige omgeving. Maar tegelijkertijd met Marijt beschikten ook de fotografen Van Kampen en Van der Steen over een vergunning om op het strand hun handel te drijven. Welke fotografie-strandtent op deze prentbriefkaart aan wie toebehoorde, zal voorlopig wel een raadsel blijven. Ik kan de tekst op de cabine rechts niet herleiden.

[Theo van Gijlswijk]

Op de kaart staat duidelijk Zandvoort, hoewel de situatie die Ingrid beschrijft zich wel in Noordwijk afspeelt.

OP alle stranden langs de kust zijn wel fotografen actief geweest, daarvoor was meestal wel een vergunning van de gemeente nodig.

In het Vaderland van 12 augustus 1926 een stuk over fotograferen op het strand in Scheveningen.
http://www.delpher.nl/nl/kranten/view?q ... 21%3Aa0013

en wat leuke strandplaatjes in de kranten van voornamelijk Scheveninger fotografen.
http://www.delpher.nl/nl/kranten/result ... 1&coll=ddd

[Hans de Haas]

@ Theo, er staat wel Zandvoort op, maar dat is niet altijd correct. Er is een kaart geweest met Scheveningen wat uiteindelijk Vlissingen bleek te zijn. Ik heb eens een paar kaarten gehad, mijn schoonvader handelde in 2e hands kaarten en boeken, daarop was 4X dezelfde plaats te zien met 4X verschillende teksten. Is op de TV geweest bij het programma Ook dat nog.

[Ingrid]

Tja, de ene badplaats is inderdaad de andere niet. Al zoekend op een verkeerd spoor geraakt.

[Arnold Tak]

ik ben Hans, Theo en Ingrid zeer erkentelijk voor de informatie die zij hebben aangedragen. De kaart met de twee aanduidingen 'fotografie' zegt me nu heel wat meer. Heel graag spreek ik mijn dank daarvoor uit.

zie ook: http://www.zandvoortvroeger.nl/strand.html
foto rechts: 'de groeten uit Zandvoort' met zandberg, vlag en reddingsboei staat een huisje van strandfotograaf
op mijn pbk is te zien dat aan de voorkant van het huisje van de fotograaf rechts een bord is aangebracht, net zo'n soort bord als op de opname op die site valt te zien